Wat is er nou zo bijzonder of lekker aan Beaujolais Primeur?

Zoals ik in het intro schreef is de derde donderdag van november de dag dat de beaujolais primeur in het middelpunt van de belangstelling staat. De heel jonge wijn wordt ook wel beaujolais nouveau genoemd. Ik ben er geen liefhebber van maar wilde toch eens meer weten over de geschiedenis van de wijn die wereldwijd op de derde donderdag van november tot een wijngekte leidt.

beaujolais primeur is een rode wijn die elk jaar bij menig wijnliefhebber op de een of andere manier voor een bepaalde opwindig zorgt. Het is een viering van een Franse wijntraditie waarvoor wereldwijd allerlei evenementen, diners en proeverijen worden georganiseerd. Deze heel jonge wijn van de Gamaydruif is nou niet bepaald mijn favoriet. Smaken verschillen maar op de een of andere manier heb ik altijd bij de eerste slok.... hmmm... als deze langer blijft rusten in het vat wordt de wijn dan niet beter en lekkerder? Ik ben dus maar eens in de historie van de Beaujolais Primeur gedoken om de geheimen van de productie te ontdekken en waarom de wijn zo beroemd is geworden.

De Gamaydruif waar de Beaujolais Primeur  van wordt gemaakt heeft zijn wortels in de glooiende heuvels van Beaujolais. Het is een prachtige streek tussen grofweg de Roche de Solutré bij Mâcon en ten noorden van Lyon. Het terroir (de ondergrond) bestaat uit graniet-, klei- en kalksteenbodems en dat geeft de druiven en uiteindelijk de wijn het specifieke karakter. De terrasvormige wijngaarden strekken zich uit zover het oog reikt, waardoor een aantrekkelijk landschap ontstaat waar je ook een onvergetelijke vakantie kunt doorbrengen. Wandelen, fietsen (e-biken) en natuurlijk wijnproeven en wellicht kopen kan overal. De talloze wijndorpen hebben veelal ook cafe's en restaurants waar het goed toeven is. Dit is feitelijk het verlengstuk van de Bourgogne (zie regiogids Bourgogne).

De bekendste wijndorpen in de Beaujolais zijn: Brouilly, Chénas, Chiroubles, Juliénas, Moulin-à-Vent, Morgon, Régnié Saint-Amour, 

Beaujolais prrimeur wordt gemaakt van de Gamay. Deze rode druivensoort is wat lichter van kleur en staat bekend om fruitigheid. Door een speciale snoeimethode (die de Fransen gobelet noemen) krijgen de druiventrossen voldoende licht en dus zon. De keuze van druivensoort en teeltwijze draagt bij aan het karakter en volgens kenners de elegante smaak van Beaujolais Primeur.

Het bijzondere van de Beaujolais Primeur ligt in de vinificatiemethode, dus hoe de wijn gemaakt wordt. Het proces gaat grofweg als volgt: de hele trossen gaan in vaten of tanks die worden afgesloten. Onder invloed van de druk van de bovenste trossen worden de druiven onderin gekneusd en geperst. Daardoor komt er koolzuurgas vrij waarna het gistingsproces begint. Soms wordt dit proces door ingrijpen van de wijnboer nog versneld.  Deze techniek geeft de beaujolais primeur zijn karakteristieke frisheid en tonen van rood fruit. De pluk van de druiven is over het algemeen begin september.

Het unieke van Beaujolais Primeur is dat de wijn snel na de oogst gebotteld wordt en de marketing is er op gericht dat de wijn pas officieel op de derde donderdag van november verkrijgbaar is. Dan is het ook een race tegen de klok om de frisheid en levendigheid van de aroma's van de wijn te behouden en de flessen tijdig te overal te bezorgen. Vroeg bottelen geeft consumenten de mogelijkheid om een wijn te proeven die jong, levendig en vol leven is. Maar waarom wordt deze wijn zo jong gedronken? Wijn moet toch juist rusten en ouder worden? 

In de vroege jaren 1950 bedachten wijnproducenten in de Beaujolaisstreek een manier om hun wijn eerder op de markt te brengen. Ze wilden een mogelijkheid vinden om consumenten zo snel mogelijk na de oogst van hun wijn te laten genieten. Normaal gesproken wordt wijn pas na een lang rijpingsproces op de markt gebracht, maar de wijnmakers in Beaujolais wilden iets anders proberen.

Het idee was dus om de vinificatie, het proces om wijn te maken, te versnellen door gebruik te maken van een methode genaamd maceration carbonique. Dit resulteert in fruitige aroma's en zachte tannines. De wijn kon dus veel sneller op de markt komen dan traditionele rode wijnen. De eerste flessen Beaujolais Primeur werden in 1951 officieel gelanceerd door wijnmaker Georges Duboeuf.

Hij overleed in 2020 op 86 jarige leeftijd en deed tijdens zijn leven zijn bijnaam, paus van de  Beaujolais, eer aan. Het bedrijf in Romanèche-Thorins groeide uit tot een groot bedrijf dat in 2006 beboet werd met een fors bedrag omdat een van zijn wijnmakers ook andere druivenrassen in de beaujolais zou hebben gestopt. Duboeuf heeft overigens altijd betrokkenheid bij de fraude ontkent,

Zijn idee verspreidde zich snel en groeide dus uit tot een jaarlijkse traditie. Sindsdien wordt beaujolais primeur elk jaar op de derde donderdag van november vrijgegeven en wereldwijd voor het eerst geproefd. De snelle commercialisering van deze jonge wijn heeft het tot een uniek fenomeen gemaakt in de wijnwereld.

Zoals ik al eerder schreef, over smaak valt te twisten. Zelf ben ik geen liefhebber van deze wijn en je zult mij dus niet op een of ander Beaujolais evenement, proeverij of diner kunnen vinden. Ik trek op de derde dag van november wel iets anders open. Maar het neemt niet weg dat de beaujolais primeur inmiddels een groot sociaal evenement in Frankrijk en de rest van de wereld is. Maar vooral ook een enorm commerciele gebeurtenis. Wijnliefhebbers komen samen om de komst van het nieuwe wijnjaar te vieren en momenten van gezelligheid te delen met deze lichte en fruitige wijn. 

De traditie schrijft ook voor dat we deze wijn niet in de kelder bewaren, maar dat je deze in de weken na het verschijnen moet drinken om het karakter en de smaak ten volle te kunnen waarderen. Koop dus geen dozen Beaujolais om voor later te bewaren. Dat geld kun je beter in wijn investeren die je wel lang kunt bewaren. Maar een flesje beaujolais primeur proberen kan echt geen kwaad.

Met de nieuwe Regiogids Bourgogne kun je de fraaie streek ten noorden van de Beaujolais ontdekken en kennis maken met de wijnen van Saône-et-Loire waar ook veel wijnboeren zijn die wijngaarden in de Beaujolaisstreek bezitten. Het is een fantastisch gebied en in het boek vind je talloze tips voor roadtrips en fietstochten maar ook voor goede wijndomeinen in de Bourgogne.