Wolven in Frankrijk verjagen…

In Frankrijk zijn wolven de laatste jaren in steeds meer delen van het land opgedoken en is het roofdier inmiddels in veel regio’s aanwezig. De wolf in Frankrijk blijft vooral in gebieden waar het dier voor het eerst opduikt nog voor beroering zorgen maar in de Alpen en vooral de Mercantour in het zuid-oosten van Frankrijk is de wolf al aardig “ingeburgerd”. De lokale boeren zijn er nog steeds niet blij mee. Wel hebben ze inmiddels ruime ervaring met het beschermen van kuddes schapen en ander klein vee. Maar regelmatig wordt nog gerept over een aanval van een wolf.

De wolven uit de Mercantour, die daar via de Italiaanse Alpen terechtkwamen, zijn in de loop der jaren steeds noordelijker getrokken. Als een wolf welpen werpt en deze opgroeien tot volwassen wolven dan zoeken deze hun eigen territorium en zodoende zijn ze steeds noordelijker waargenomen.

De Franse wolf in Nederland?

Laatst las ik een artikel in Dagblad de Limburger waarin stond dat er in de Belgische Hoge Venen wolvenwelpen zijn geboren. Dat is de streek tussen het Duitse Monschau en de Belgische plaatsen Eupen, Malmedy en Spa. Op een steenworp dus van de Zuid-Limburgse heuvels.

En een tijdje geleden hoorde ik in het programma “Vroege vogels” een item over het “ei van columbus” om Nederlands vee te beschermen tegen de wolf. Er zijn in Nederland (en in België) nu op een aantal plaatsen wolven die zich gevestigd hebben en die zelfs welpen hebben geworpen. Maar dat zijn wolven die niet uit Frankrijk komen maar uit het oosten. En waar ik woon in Zuid-Limburg is, terwijl ik dit schrijf, voorzover bekend nog geen wolf gevestigd. Maar, dat zou wel eens niet meer zo lang kunnen duren.

Als er in Nederland ook maar iets opduikt dat op een wolf lijkt dan staat het uitgebreid in de krant, komt het op radio en tv en lijkt het wel of het land in rep en roer is. Maar wat is dan dat “ei van columbus” om de wolf weg te houden bij, in dit geval, een schaapskudde in Overijssel? En wanneer steekt de Franse wolf de grens over richting Zuid-Limburg? In dit blog vertel ik je meer over de Patou en de wolf.

Patou, de Pyreneese berghond

De hond op de foto hierboven is de Patou, de Pyreneese berghond. Hij lijkt een beetje op de Kuvasz (Hongarije) die je in Nederland wel vaker ziet. Beiden zijn van oudsher waakhonden. Maar de Pyreneese berghond wordt tot op de dag van vandaag in de Pyreneeën gefokt en specifiek opgeleid om kleinvee zoals schapen en geiten te beschermen. In de Pyreneeën ondermeer tegen de bruine beer die er in het wild leeft.

De welpen van de Patou worden tussen de schapen geboren en grootgebracht. Daarom zien ze de schapen als hun kudde. Onstaat er bedreiging van 'hun' kudde dan grijpen ze in. Kom je een kudde tegen met een Patou (of meerdere) dan blijf uit de buurt van de honden want ze zie jou ook als een gevaar. Ze zien er uit als heerlijke knuffeldieren maar zijn het absoluut niet!

Het is dus een oud ras herdershond, maar in de middeleeuwen werd de Patou ook gebruikt om kastelen te bewaken. Waarom? Deze hond is bijzonder waaks en zijn blaf zorgt ervoor dat indringers op afstand blijven en dat kunnen mensen of dieren zijn. Het is een grote en sterke hond en prachtig om te zien.

En de Patou wordt dus nu gebruikt om een Nederlandse schaapskudde te beschermen tegen de Nederlands wolf (of wolven?). In het radioprogramma werd gedaan alsof het iets bijzonders is. Oké misschien in Nederland maar zeker niet in Frankrijk want daar is de Patou een graag geziene gast bij de boeren om hun schapen te beschermen tegen een opdringerige wolf, lynx, wilde hond of een beer.

Advies van een local in de Mercantour

In de Mercantour sprak ik met de eigenaar van een gîte die ik gehuurd had. Hij vertelde mij dat in 1992 vanuit Italië de wolf weer in dit woeste berggebied in Zuid-Oost Frankrijk was teruggekomen. De man vertelde mij ook dat de boeren de witte Pyreneese berghond gebruiken om de kuddes te beschermen en dat het een goede beschermmaatregel is. Hij voegde er ook aan toe dat als wij tijdens een wandeling een kudde schapen met een Patou tegenkwamen wel voorzichtig moesten zijn. Waarom?

In deze streek kom je vaak een bord tegen dat je waarschuwt (zie foto hierboven). Dat is ook nodig want deze honden zijn zo opgeleid dat zij vreemden niet zullen tolereren in het buurt van 'hun' kudde. In de Pyreneëen worden de jonge hondjes geboren tussen de schapen zodat zij vanaf het eerste moment krijgen ingeprent waar zij de rest van hun leven over moeten waken. Vooral 's-nachts zijn deze honden zeer waakzaam. Kom je een kudde schapen met een Patou tegen dan is het verstandig om deze behoedzaam te benaderen en nog beter deze te vermijden.

Waarschuwing van een Franse schaapsherder

In de jaren na het gesprek in de Mercantour kwam ik in de Vanoise en daar stonden de kranten bol van de verhalen dat wolven een schaapskudde hadden aangevallen. Tijdens een bergwandeling kwam ik een herder met een kudde schapen tegen en een paar Pyreneese berghonden. Ik raakte met hem in gesprek en hij vertelde dat sinds hij de Patou bij zijn kudde had het aantal aanvallen op zijn kudde drastisch was afgenomen en ook dat er geen schapen meer gedood werden. Dat was in 2005. Hij vroeg ook waar ik vandaan kwam en antwoordde daarna lachend zoiets als: "Pas maar op want dan kun je over een een jaar of tien wolven in je achtertuin verwachten".

Sinds dat gesprek ben ik met extra aandacht de trek van de wolven in Frankrijk gaan volgen en inderdaad werd zes jaar later de eerste wolf gesignaleerd in de Vogezen bij de Col de Bonhomme. En dar is op iets meer dan 400 kilometer van mijn achtertuin. Kenners voorspelden inderdaad dan ook dat de wolf in de Belgische Ardennen en misschien wel zelfs Zuid-Limburg terecht zal komen. Als ik zie dat het zes jaar geduurd heeft voordat de wolf zich verplaatste van de Mercantour naar de Vogezen dan is dat inderdaad niet onmogelijk. En zoals blijkt uit het krantenartikel in De Limburger is het na 11 jaar inderdaad bijna zo ver.

Als je naar de Patou op de foto hierboven kijkt zou je er toch bijna verliefd op worden? Maar... het is geen huisdier! Je zou eerder kunnen denken aan wolf in schaapskleren. Ik ga alvast mijn achtertuin in Zuid-Limburg maar eens omheinen 🙂

Wolvenvallen in de Auvergne

Ik ging er met Marian op onderzoek en wij vonden de val inderdaad. Het was een gat in de grond met een soort hok waarin de wolven vroeger werden gevangen. In de Auvergne waren de wolven ook verdwenen maar in het Massif Central keren ze inmiddels terug en ook in andere delen van de Auvergne is de wolf gevestigd.

Hoe dichtbij is de Franse wolf?

Het doet mij ook weer denken aan een krantenartikel in de Franse krant L'Est Républicain. Op de foto bij dit krantenartikel is te zien hoe een op een wolf gelijkend dier door een wildcamera in de Vogezen is vastgelegd. Het verhaal ging over een wolf die gesignaleerd was bij de Col de Bonhomme. Een paar weken later werd het dier gesignaleerd in de omgeving van Gérardmer. In de Vogezen en Elzas heeft de wolf zich dus blijkbaar ook gevestigd. Dat blijkt ook uit tal van meldingen waaruit blijkt dat er schapen werden gedood door wolven.

Het ziet er naar uit dat ruim 80 jaar na het verdwijnen van de wolf ook in de Vogezen weer een nieuwe populatie ontstaan is. Dieren- en milieuorganisaties zijn hierdoor erg verheugd, maar de lokale bevolking en vooral de boeren staan er wat anders tegenover. Hun vee wordt bedreigd en de wolf is beschermd dus vormt een bedreiging voor het inkomen.

De wolf die gezien werd bij de Col de Bonhomme en in de omgeving van Gérardmer hield dus de gemoederen in de streek behoorlijk bezig. Net zoals nu het geval is met de wolven in Nederland en België. De wolven en de jongen die nu in de Belgische Hoge Venen zijn gesignaleerd zijn zo goed als zeker afstammelingen van de wolven uit de Italiaanse Alpen die via de Mercantour naar het noorden zijn getrokken. Dus ik denk dat we over niet al te lange tijd een Franse wolf in het zuiden van Limburg kunnen verwelkomen. Of je het nu leuk vind of niet.

Wolven in Belgisch Limburg vlakbij de Nederlandse grens

En dat de wolven nu ook uit het noorden mijn woonplaats Stein naderen blijkt uit de commotie die recent is ontstaan op twintig kilometer van ons huis. Bij het Belgische dorp Meeuwen, aan de andere kant van de Grensmaas, werd door een roedel wolven al diverse malen vee gedood waaronder twee ponys en zelfs een jonge koe. Bewoners van het dorp Oudsbergen hebben zelfs de wolven gespot. Het is een mooie streek met afwisselen bos, hei en landerijen. Onze favoriete fietstocht loopt dwars door het gebied. Knooppunt 526 ligt in de buurt van het dorp.

Een rondje van circa 50 kilometer via Stein, dan de Maas over en dan na Maasmechelen dwars door de natuur over fraaie fietspaden. Of ik er in de komende tijd ook nog ga fietsen weet ik nog niet. Ik denk dat ik eerst maar eens een flink hek om ons huis ga timmeren 🙂

Een paar interessante links en filmpjes

• Alpha Le Parc des Loups in de Mercantour met veel info over wolven
• Een interessante (Franstalige) website over le loup en France

De laatste jaren is Nederland in de ban van de wolf die via Duitsland naar Drenthe trok. In de onderstaande film zie je fraaie beelden van wolven. Kun je ze goed herkennen als je ze ooit tegenkomt ?

In het filmpje over Patou kun je vanaf minuut 13:15 zien hoe hij ‘s-nachtst waakt over een kudde en door zijn geblaf een wolf verjaagt.

Als je het gehuil van Wolven hoort

Horen wolven thuis in Nederland? Ze leefden er vroeger in elk geval wel. Je leest er meer over op  wolveninnederland.nl .Een informatieve website om je voor te bereiden op de terugkeer van de wolf in Nederland.