Podcast: ontdek het Marais Poitevin in Poitou-Charentes!

Vakantietip! Het Marais Poitevin bij Niort.

Het Parc Naturel du Marais Poitevin is vooral in de zomermaanden een trekpleister van jewelste en de Fransen komen dan in grote getale naar dit bijzondere moeras niet ver van Niort.

Daardoor werd ik nieuwsgierig en besloot ook maar eens naar het Marais Poitevin te gaan.

Nu heb ik het niet zo op vakantie bij een moeras omdat je dan meestal ook veel last van muggen hebt. Maar ik had gelezen dat er bij dit moeras nauwelijks of zelfs helemaal geen overlast van muggen is. In elk geval niet meer dan bij mij thuis in Nederland. Hoe dat komt? Dat lees je verder in de tekst van deze luistertip.

De Fransen komen in het hoogseizoen massaal naar het Parc Naturel du Marais Poitevin en het ligt in het departement Deux-Sèvres niet ver van Niort. Grofweg tussen de A10 (naar Bordeaux) en de Atlantische kust en zoals de naam dus al doet vermoeden is het een moerasgebied.

Deux-Sèvres in Poitou-Charente

Het Marais Poitevin ligt in het departement Deux-Sèvres in de regio Poitou-Charentes. Ik had eens van een Franse familie gehoord dat het een mooie streek is om te wandelen en te fietsen en dat een tocht met een gids door het moeras onvergetelijk is.

De regio Poitou-Charentes kenmerkt zich normaal gesproken door veel zonuren, wel 2200 per jaar en is daarmee een van de meest zonnige streken van Frankrijk. In de maanden juni, juli en augustus is het over het algemeen droog. Dus een mooi alternatief voor een zonnige vakantie.

In Poitou-Charentes gaan trouwens de meeste vakantiegangers richting de kust zoals bijvoorbeeld de streken tussen La Rochelle en de monding van de Loire en/of de Gironde. Maar ook eilanden zoals Oleron en Île-de-Ré zijn aantrekkelijke bestemming voor de zomervakantie.

La Rochelle is overigens een topbestemming om er eens een paar dagen naar toe te gaan. Maar als je naar het Marais de Poitevin gaat dan zit je er maar een uurtje vanaf dus een dagtrip kan ook.

Trouwens de mooie stranden van de Vendée liggen ook maar op een uurtje rijden met de auto. Dus als je met vakantie naar de Vendée gaat is het de moeite waard om ook eens een dag naar het Marais de Poitevin te gaan.

Dit moerasgebied tussen de Atlantische Oceaan en Niort is ruim 60.000 hectare groot en een landschap met veel contrasten. Ik ben er zelf ruim een week geweest en had aan de rand van het Marais een authentiek vakantiehuis gehuurd in het dorpje Magné.

Mijn ervaringen in het Marais Poitevin

Tussen het dorp Damvix en de Atlantische Oceaan ligt het zogenaamde droge moeras.

De Fransen noemen dit het Marais Desseché. Het is een vlak landschap met leuke dorpjes die voornamelijk in het departement Vendée liggen en je kunt er heerlijk fietsen op veel rustige wegen.

Er zijn diverse fietsroutes zoals een mooie bewegwijzerde route die van de Baai van l’Aiguillon richting Niort gaat en die op diverse punten weer overgaat in kleinere lokale routes. Mogelijkheden te over dus om mooie fietstochten te maken. Maar ook voor wandelaars valt er veel te genieten. Ben je een natuurliefhebber? Dan kun je in deze streek je hart ophalen aan een bijzondere natuur die je niet snel op andere plaatsen in Frankrijk zult terugvinden. 

Ik verbleef dus in het dorpje Magné in het Marais Mouillé, ofwel het natte moeras.  Dat overigens beter bek   end staat als La Venise Vert.  Het groene Venetië is een benaming die klopt als een bus. Ik heb in de week dat ik er was zelden zo veel kleuren groen gezien.

Libellen wel, maar muggen niet

Bij de voorbereiding voor mijn verblijf had ik dus mijn maatregelen genomen tegen de muggen, ondanks dat mij al eens was verteld dat die er nauwelijks voorkomen. De muggenstift en deet heb ik echter niet gebruikt.

Het ecologisch evenwicht in het moeras is blijkbaar zo goed dat de talloze libellen er voor zorgen dat muggen er niet de overhand krijgen.  Het moeras heeft nauwelijks stilstaand water en dat komt omdat de vele kanalen onderling verbonden zijn met sluizen en sluisjes.  Ook het water van de rivier Sèvre Niortaise stroomt via het moeras langzaam richting de Atlantische Oceaan.

Dit moeras ligt grotendeels in de verzande oude Golfe des Pictions. De door mensenhanden uitgegraven kanalen zijn ca 16.000 kilometer lang! En Nederlandse monniken hebben er ooit bij geholpen.  Toch is verdwalen bijna onmogelijk want alle kanalen hebben een naam en zijn in kaart gebracht. Overal staan paaltjes met deze namen en nummers in het water, zodat je ook zelf met een gehuurd bootje op pad kunt gaan. Het is een bezigheid die erg populair is in deze regio. Het plaatsje Coulon vorm wat dit betreft het hart van het toeristische deel van het moeras.

Met een boot of kano het moeras van Poitevin in

Het dorp Magné ligt op 5 kilometer van de gezellige stad Niort en is een prima uitvalsbasis gebleken om in een week de omgeving van het Marais Poitevin te verkennen.

Je kunt in het moeras met platbodems en roeiboten het gebied verkennen, met of zonder gids. Overigens gaat het verhaal dat nog steeds niet alles van het moeras is ontdekt, maar dat heb ik niet bevestigd gekregen.

De eigenaar van de gîte in Magné gaf mij een gouden tip om niet in Coulon te vertrekken omdat je dan grotendeels op en bij de rivier Sèvre Niortaise rond vaart. Een beter idee is het om een bootje te regelen vanuit het leuke plaatsje Arçais of, zoals ik heb gedaan, in La Garette. Je vaart dan direct in de mooiste stukken van het Marais Poitevin.

La Venise Vert

Je zit er in het hart van la Venise Vert en het land is er werkelijk doorkruist met sloten en kanalen.

De vele populieren, wilgen en essen zorgen voor de nodige schaduw. Een boottocht met een platbodem en een gids is vooral aan te bevelen in de vroege ochtend (een uur of acht, of in de avond vlak voor zonsondergang).  Laat je niet verleiden tot een tocht van meer dan 2 á 3 uur. Met een goede gids heb je in deze tijd het mooiste stuk wel gezien.

Op sommige plaatsen in het moeras is het bladerdak en de begroeiing zo dicht dat de vallende bladeren in de herfst in het water een bodem leggen voor verrotting. Dit proces heeft een aardige bijverschijnsel.

Als er met een stok in geroerd wordt komt er methaangas vrij dat je met een beetje handigheid in de brand kunt steken. Een heel bijzondere ervaring die een gids maar wat graag voordoet. Maar doe het nooit zelf want er komt een flinke steekvlam!

Bijzondere natuur en veel vogels

De ruim 15.000 hectare van het natte moeras is door de bebossing en het water een plek waar vooral veel vogels leven. Ik heb naast de boottocht met de gids ook talloze wandelingen gemaakt zonder iemand tegen te komen. Het enige wat je hoort zijn de ontelbare kikkers die druk kwaken en het geluid van vogels.

Er zitten verschillende vogelsoorten in het moeras zoals:

• reiger,
• kleine zilverreiger,
• de blauwe reiger,
• kemphanen
• en zelfs de vreemd ogende wielewaal, die ik overigens niet hebben gezien of gehoord.

Verder kom je er ontzettend veel kwikstaarten tegen die kwetterend tussen de bomen voor je uit vliegen. Het water is schoon en helder en bevat veel vis waaronder paling. De otter komt ook in het gebied voor, maar volgens een gids zijn er een paar koppeltjes die zich zelden of nooit zien.

Er zijn ook veel (te veel) beverratten. Deze kunnen wel 1 meter lang worden. Ik kreeg er één vlak voor de lens van mijn camera. Op slechts een paar meter afstand is het een indrukwekkende dier, dat overigens veel schade aanricht. Er staan dan ook her en der vallen om ze te vangen want de dieren zijn hier te massaal aanwezig.

Waarom is het Marais de Poitevin zo bijzonder?

Het mooiste deel van het Marais Poitevin vind ik (en met mij vele anderen) het Marais Mouillé.

Dit is het natte moeras dat ook wel La Venise Vert wordt genoemd. Die naam is niet zo verbazingwekkend want hier is groen pas groen. Je vindt er een ongekend mooie natuur die grotendeels nog ongerept is.  Met meer dan 250 vogelsoorten is het een uniek natuurgebied met een oppervlakte van ruim 100.000 hectare. Hiervan is ongeveer 20% beschermd.

Het Marais Poitevin is een onbekend pareltje dat je echt een keer zou moeten bezoeken. De Fransen weten het gebied al vele jaren te vinden en het is niet voor niets sinds 2010 officieel een Grand Site de France.

Ontdek het Marais Poitevin met een gids

Ik ben op een gegeven moment met een gids het Marais Poitevin ingegaan. Ik wilde namelijk op een rustig moment in juni het moeras ontdekken. Daarvoor had ik een afspraak gemaakt bij een verhuurder van boten in La Garette.

Je kunt overdag met een gids door het moeras. Maar je vaart dan niet alleen en vooral in het seizoen kan het er best druk zijn. Toch is het zelfs dan de moeite waard. Ik had echter aangegeven dat graag ik mooie foto’s wilde maken voor FrankrijkBinnendoor.nl en FrankrijkVakantieland.nl en met een goede gids het moeras en de bijzondere plekjes wilde verkennen. Gids Stéphane beloofde mij een bijzondere tocht als ik bereid was om heel vroeg op te staan.

De volgende ochtend stond ik samen met Marian, mijn echtgenote, om half zeven  in het letterlijk en figuurlijk slaperige dorpje La Garette. Stéphane stond al op ons te wachten en de boot lag klaar voor vertrek. Het werd een onvergetelijke boottocht waarbij deze vriendelijke gids stukken heeft laten zien die je normaal niet te zien krijgt. Allereerst tipte hij mij om helemaal voorin de boot te gaan zitten omdat ik dan het best kon fotograferen. Een gouden tip waar ik hem nog steeds dankbaar voor ben.

Methaangas in het moeras

Na het vertrek uit La Garette voeren wij eerst door de kanalen waar ook de toeristen komen maar op een gegeven moment ging hij dieper het moeras in en kwam ik op plekken waar je normaal gesproken niet komt. Ik was en ben nog steeds onder de indruk van deze prachtige groene wereld waar de natuur verweldigend is.

Het vroege tijdstip gaf het gebied iets betoverende en de ontwakende vogels met het ligt van de opkomende zon door de bomen maakte het nog eens extra mooi. Op een gegeven moment stuurde de gids de platbodem een rustige kreek in waar wij bleven liggen. Hier vertelde mij hij dat door de grote hoeveelheid libellen in het moeras het aantal muggen laag was.

De kanalen waren ooit aangelegd onderleiding van Nederlandse monniken en deze hadden met hun technieken een systeem van sluizen bedacht waardoor het water van het moeras altijd in beweging kon zijn. Overigens zijn de kanalen niet door de monniken gegraven maar door gevangen die in die tijd hun straf uitzaten op Île-de-Ré.

Je kunt overigens bij Maillezais de indrukwekkende resten bezoeken van de Abbye du Marais. Ook met kinderen heel leuk om te doen.

Brand in het moeras!

Maar terwijl de boot met gids Stéphane op een rustige plek lag begon hij met de boom van de boot in de bodem te poeren. Intussen vertelde hij dat als in de herfst de bladeren vallen deze uiteindelijk op de bodem terecht komen en daardoor ontstaat er methaangas. Hij gaf aan dat ik klaar moest zitten met de camera en boog naar voren. Hij pakte een aansteker en een enorme steekvlam schoot uit het water omhoog!

De gids schrok er zelf van en brandde bijna zijn handen. Kortom probeer dit nooit zelf!

Even later voeren wij weer rustig door het moeras op weg naar La Garette waar ik rond 9 uur weer aankwam terwijl de eerste toeristen in de bootjes stapten.  Het Marais Poitevin is een fantastische plek voor een onvergetelijke vakantie in Frankrijk. Op FrankrijkBinnendoor.nl lees je er meer over inclusief tips voor hotels, vakantiehuizen of campings in de omgeving.

Tips voor de vakantie bij het Marais Poitevin

Als naar aanleiding van mijn podcast en dit artikel meer wilt weten voor een vakantie in dit mooie gebied dan vind je hier een paar handige links voor meer informatie: