Op de fiets naar Saint-Clar in de Lomagne

Het was al weer een tijdje geleden dat ik samen met Marian in onze geliefde streek de Gers was in Le Sud-Ouest. Het mooie zuid-westen in Frankrijk waar het leven meer dan goed is. Lees mijn e-book Le Sud-Ouest maar eens. Dit verhaal gaat over de streek Lomagne die ik zo vaak vergelijk met de zonnige versie van Zuid-Limburg.

Wij vertoefden in de omgeving van het leuke plaatsje Lectoure waar wij met z'n tweetjes al heel wat avonturen hebben beleefd. Deze keer waren wij op de fiets gestapt en naar het dorpje Saint-Clar gereden. Dat is vanaf Lectoure een kilometer of vijftien en het leukst is het dan om de weg te kiezen die langs de populaire camping Le Lac des Trois Vallées gaat. Een fraaie camping trouwens waar wij al vaker geweest zijn en die ook in mijn boek Frankrijk Binnendoor, ontdek het andere Frankrijk staat en de uitvalsbasis vormde voor diverse mooie uitstapjes in de omgeving.

Deze keer fietsen wij over de rustige D953 en vanaf Lectoure is het eerst lekker naar beneden tot je in het dal komt van het riviertje de Gers dat hier nog niet meer dan een modderig stroompje is. Vlak na het hameau Aurenque kom je bij een splitsing met de D45 en die volg je dan met een behoorlijk klimmetje naar Castelnau-d'Arbieu.  Een landelijk dorpje met een kerk en een marie en nog ongeveer 250 inwoners. Maar mijn doel lag verder op en daarvoor volgde ik eerst nog de rustige D 45 en iets verder de D287 tot je bij het volgende dorp komt en dat is Saint-Clar-de-Lomagne. Althans zo heette het vroeger. Nu heet het kortweg Saint-Clar.

Saint-Clar, bijzonder dorp in Lomagne

Saint-Clar is een bastide en daar zijn er meer van in Lomagne, zoals de streek hier heet. Maar het bijzondere van dit dorp is dat het in plaats van één, twee centrale pleinen heeft.

Het dorp ontstond al in 1274 nadat er in de tiende eeuw op deze strategische ligging een Bénédictijnenklooster met kasteel en kapel was gevestigd. ~Het grootste plein is de Place de la Garlande en daar staat een prachtige oude houten markthal uit de 13e eeuw. Op donderdag is er altijd een gezellige markt en het loont de moeite om dan eens door de straatjes te lopen. Saint-Clar staat verder bekend om de knoflook en in het knoflookseizoen (augustus) kom je hier om in de knoflook. Neem eens een verse streng van de markt mee!

Loop eens rond en kijk goed wat waar te koop is en waar het druk is. Tenminste dat is mijn strategie altijd op een Franse markt. Bij een stalletje met een gezellige vrouw bleef ik even staan. Zij heeft allerhande lokale producten op een tafel staan: foie-gras, cassoulet, uiteraard knoflook maar ook garbure.

Wat is Garbure?

Garbure? wat is dat? Ik vroeg het aan de vrouw in mijn beste Frans en zij legde uit dat het een soep is die in het zuidwesten van Frankrijk veel wordt gemaakt. In rap Frans vertelde zij dat het een heel voedzame soep is op basis van lokale bonen, de haricots tarbais. Dat is een speciale  witte bonensoort die in deze streek ook heel veel voorkomt. Verder gaan er nog allerlei groentes in zoals wortel en kool. Voor extra smaak gaan er ook nog spek en confit de canard (eend) in.

Volgens haar uitleg kon je het ook nog aanvullen met rode wijn. De soep moet vervolgens heel heet worden gegeten en wordt in een bord over een flink stuk boerenbrood geschonken. Het was volgens haar super lekker en vooral een pure boerenkost en dus heel voedzaam. Op mijn vraag of zij de garbure zelf had gemaakt begonnen haar ogen te glimmen en antwoordde ze: "Bien sûr monsieur, et tout dans le pot vient de notre ferme, un peu plus loin" dus: "Natuurlijk mijnheer, en alles in de pot komt van onze boerderij, iets verderop".Ik kocht dus meteen twee potten, eentje om 's-avonds meteen uit te proberen en de andere om mee naar huis te nemen. 

Kun je Garbure zelf maken?

Overigens zocht ik later uit wat er nog meer bekend is over deze boerensoep. De garbure was het dagelijks voedsel van boeren uit Gascogne en varieerde van boerderij tot boerderij. Had een boer ganzen? Dat zat er zonder twijfel ganzendij in de soep. Maar een boer die eenden had gebuikte lekker een confit de canard. Datzelfde gold ook voor de groenten.

De haricots tarbais, de bijzondere witte bonen uit de Gers, vormen in elk geval altijd het basis ingredient. Verder kunnen er dus wortelen, peultjes, tuinbonen, aardappelen en rapen in. Lokaal worden ook wel kastanjes en zelfs sla toegevoegd. En naast de al genoemde dijen van gans of eend kun je ook varkensschenkel en/of -nek, worst en ribbetjes als extra's toevoegen. Overigens worden er in de Gers heel specifiek ook koolbladeren toegvoegd.

Overigens werd garbure oorspronkelijk als soep met boerenbrood gegeten maar je ziet het tegenwoordig ook vaker als een soort pot-au-feu en dan als hoofdmaaltijd met bijvoorbeeld aardappelen. De locals in deze streek drinken er ook graag een goed glas lokale wijn bij zoals een madiran, gaillac of de relatief onbekende rode irouléguy uit het Franse Baskenland.

Gascon Goudale en het wereldkampioenschap Garbure

Als de locals in een ondeugende bui zijn dan willen ze ook nog wel eens de soep en wijn vemengen, zoals de marktkoopvrouw al opmerkte. Dit is dan een Gascon Goudale. Je pakt dan een diep bord en legt daar een soeplepel in. Dan schenk je rode wijn tot je de onderkant van de lepel niet meer ziet. Daarna vul je het bord aan met de garbure. En natuurlijk schenk je dan ook nog een flink glas ter begeleiding in. Ik heb het nooit geprobeerd. Durf jij het?

Begin je nieuwsgierig te worden naar de Gers en Gascogne? In het eerste weekend van september is er in Oloron-Sainte-Marie, aan de voet van de Pyreneeën, het enige en echte championnat du monde de garbure, la Garburade. Dit wereldkampioenschap kent ongeveer 30 teams die strijden om de lekkerste garbure. Het hoogtepunt wordt dan gevormd door een feest waar 's-avonds 1500 mensen kunnen aanschuiven aan grote tafels. In het dorpje Ger, ongeveer 100 kilometer ten zuiden van Lectoure, wordt elk jaar in het laatste weekend van juli een enorm feest georganiseerd waar jongeren en ouderen uit het dorp voor 1500 gasten garbure maken. 

Dus als je in Le Sud-Ouest kennis wilt maken met garbure dan kun je met deze tips aan de slag. Wil je het zelf eens maken? Zoek op internet naar recept garbure en je vindt tal van recepten. Probeer wel zoveel mogelijk de 'Nederlandse varianten' te vermijden want die bevatten lang niet altijd de juiste ingredienten. Maar spreek je een beetje Frans dan is dit recette de la garbure landaise een prima start (gebruik Google translate voor de vertaling als Frans lastig voor je is.). Maar, de Rotterdamse topkok Herman den Blijker heeft een prima recept in het Nederlands. Bon Apetit!