De titel van dit artikel is Noordoost-Frankrijk: vier streken , één verhaal en dat is niet voor niets. De Elzas, Vogezen, Champagnestreek en de Franse Ardennen kunnen wat mij betreft in één adem genoemd worden. Ze maken deel uit van de Regio Grand Est maar hebben elk hun eigen karakter...
Couplet 1
Kaart op tafel, rugzak klaar,
ik neem de tijd, de grens is niet ver,
bij Colmar gloort het ochtendrood.
In de Elzas haal ik vers gebakken brood,
Langs oude huizen in een stil dorp,
vult mijn notitieboek zich woord voor woord
Een tip van Ruud brengt me bij de wijnboer,
die al op mij wacht voor een proeverij.
Refrein
Van de Elzas tot de Vogezen,
langs de stille paden, door de seizoenen heen.
Door de Champagne met haar gouden gloed,
de Franse Ardennen waar la Meuse verder stroomt.
Vier streken, één verhaal
ik volg de weg in de richting die ik bepaal.
Couplet 2
In de Vogezen klim ik rustig omhoog,
de geur van dennenbos om m’n hoofd.
Een ree schiet weg, het pad blijft leeg,
ik adem diep, dit is waar ik naar streef.
Een dorpje beneden leeft zijn gewone dag,
een terras, een bakker met mensen in de rij.
Mijn fiets leunt tegen een oude muur,
met een glas Elzaswijn wacht een nieuw avontuur.
Refrein
Van de Elzas tot de Vogezen,
langs de stille paden, door de seizoenen heen.
Door de Champagne met haar gouden gloed,
de Franse Ardennen waar la Meuse verder stroomt.
Vier streken, één verhaal
ik volg de weg in de richting die ik bepaal.
Couplet 3
In de Champagne rinkelt een glas,
de kelder is koel, ik draag nijn jas.
Geen haast, geen plan, alleen wat komt,
het boek in m’n tas, een lunch verrast mij prompt.
De Franse Ardennen zijn groener dan gedacht,
de Maas slingert langzaam, de lucht wordt zacht.
Stap op je fiets en volg de rivier,
Kijk om je heen, wat gaaf en genieten hier
Refrein
Van de Elzas tot de Vogezen,
waar de stilte zingt en het landschap spreekt.
Door de Champagne bruisend en licht,
naar de Franse Ardennen met een glooiend vergezicht.
Noordoost-Frankrijk, vier streken, één verhaal
het boek gelezen, je beleeft het allemaal..
Op avontuur in Noordoost-Frankrijk
Op de achterzijde van de Regiogids Noordoost-Frankrijk staat: “Wat valt er in Noordoost-Frankrijk te beleven”, het antwoord daarop is veel. In deze nieuwe Frankrijk Binnendoor Regiogids geef ik je mijn antwoord. Ik laat je in dit tweede deel van deze zesdelige serie kennismaken met de regio die de Fransen Grand-Est noemen. Deze streek bestaat uit de Elzas, Lotharingen en Champagne-Ardenne.
Het is grofweg het gebied ten zuiden van België en Luxemburg tot ongeveer Langres, en van Reims tot aan de Duitse grens. Je vindt er gevarieerde natuur, wijndorpen met goede wijndomeinen en het is lekker dichtbij voor een paar dagen, voor een weekend of gewoon voor een langere vakantie. De meeste mensen rijden er echter dwars doorheen op weg naar het zuiden van Frankrijk. Dat is doodzonde!
Het noordoosten van Frankrijk is een heel aantrekkelijke bestemming om te wandelen, te fietsen en te genieten van de natuur. De Vogezen en Franse Ardennen zijn wandelgebieden bij uitstek. Maar ook met de fiets of e-bike kun je er goed uit de voeten. De schilderachtige dorpen en stadjes in de Elzas maken dagtochten tot een waar genot.
De Elzas en Champagnestreek zijn voor wijnliefhebbers en wijnprofessionals een eldorado waar vooral wijnen als Riesling, Gewürtztraminer maar ook Pinot Gris in de Elzas veel voorkomen is dat in de Champagnestreek natuurlijk vooral Champagne waarbij de wijngaarden rond Reims en bij Épernay wereldberoemd zijn. Maar wat in het algemeen wat minder bekend is en mij vooral aanspreekt is de minder bekende streek in het zuiden van de Champagnestreek. In de Regiogids Noordoost-Frankrijk staan bijvoorbeeld tips voor een paar fietstochten en een fraaie roadtrip door de zuidelijke Champagne in het departement Aube.
Waarom de Elzas een fijne bestemming is
Vanaf de Nederlands grens in Zuid-Limburg zit je na ongeveer vijf uur rijden al in de Elzas. Dat maakt de Elzas ook ideaal voor een korte vakantie. Maar ook als je wat langer weg wilt, is deze streek verrassend veelzijdig. Wil je het op je gemak doen? Dan is een tussenstop met een overnachting in Metz een goed idee, Deze veelzijdige stad is echt de moeite waard.
De Elzas heeft ook nog eens van alles te bieden en de ligging tegen de Duitse grens maakt de streek anders dan de rest van Frankrijk. Dat heeft ook te maken met het verleden toen het deels nog bij Duitsland hoorde. Dat kun je in de stevige keuken van de Elzas (Alsace op zijn Frans) ook proeven. Zuurkool (choucroute) en kaasgerechten voeren er de boventoon maar ook een meer verfijnde keuken is aan de koks in de Elzas goed besteed. Combineer dat met de voortreffelijke wijnen die er gemaakt worden en voor lekkerbekken is de Elzas dan al een geslaagde bestemming.
Het leuke van de Elzas is ook dat het een redelijk overzichtelijke streek is met Straatsburg als de grootste stad en Colmar misschien wel als de leukste en kleurrijkste stad. Wat dat kleurrijke betreft zijn de wijndorpen aan de voet van de Vogezen de toeristische trekpleisters.
Wat zijn de beste maanden om de Elzas te bezoeken?
Wat de natuur betreft zit je in de Elzas ook goed. Op de flanken van de Vogezen kun je fraaie wandelingen maken, er zijn voor de sportievelingen ook fraaie mountainbike trails en wil je liever wat meer ontspannen fietsen dan kan dat in de lager gelegen wijngaarden van de Elzas. Heb je een e-bike dan kun je het ook wat hogerop zoeken voor prachtige dagtochten. Bijvoorbeeld langs de speciale ‘route des vins’ die je langs ta; van wijndorpen brengt. Onderweg kun je stoppen voor een proeverij bij een wijnboer, een picknick onderweg of een lunch in een lokale winstub.
In elk seizoen is de Elzas een prima bestemming. In de zomermaanden is er in de stadjes en dorpen van alles te beleven maar kan het op sommige plekken behoorlijk druk zijn. Het voorjaar (mei/juni) en het najaar (september/oktober) zijn misschien qua weer de beste maanden. Maar ook in de wintermaanden kun je in de Elzas genieten, vaak zelfs met flink wat sneeuw. En in december is de Elzas één grote kerstmarkt en meer dan de moeite waard om er eens een lang weekend naar toe te gaan.
Meer tips en informatie over de Elzas lees je in deze verhalen en de Regiogids Noordoost-Frankrijk
Waarom zou je naar de Vogezen gaan?
Ook de Vogezen liggen op zo’n 5 à 6 uur rijden van Nederland of België. Daarmee is het een eveneens een bestemming voor een weekend weg, maar ook voor een langere vakantie. De streek is ruig zonder onherbergzaam te zijn. Je vindt er bergen, bossen, meren en valleien. Over het algemeen geen heel grote drukte wat het dus een aantrekkelijke dichtbijbestemming maakt.
De Vogezen is er echt voor buitenmensen. Wandelen kan er in alle soorten en maten. Van een rustige tocht langs een meer tot een stevige klim naar een top met uitzicht. Er zijn heel veel gemarkeerde routes die ook geschikt zijn voor gezinnen met kinderen. Rond de Ballon d’Alsace en de Grand Ballon, zit je echt in het middelgebergte.
De sportieve fietser komt er ook aan z’n trekken op de cols en klimmen, maar er zijn ook rustige fietsroutes in de valleien. De La Voie Verte des Hautes-Vosges is een fiets-route die voor jong en oud geschikt is en je hebt er zelfs geen e-bike voor nodig. Dit fraaie fietspad verbindt via een roue over een oude spoorweg de plaatsen Cornimont en Bussang. En als je met een e-bike gaat, zijn ook de wat zwaardere routes prima te doen. Bij de lokale toerisenbureaus kunnen ze je aan meer informatie en kaartjes helpen. Net zo als elders in Frankrijk worden ook in de Vogezen het aantal bewegwijzerde fietsroutes jaarlijks uitgebreid.
Wat je absoluut in de Vogezen eens moet doen:
De natuur in Vogezen nodigt uit om er eens met de auto op uit te gaan voor een roadtrip. Je rijdt er over kleine wegen, door dichte bossen en langs boerderijen waar je lokale producten kunt kopen. Geen poeha, gewoon eerlijk en eenvoudig. Veel kleine restaurants in de streek serveren streekgerechten, meestal met ingrediënten van lokale boeren.
In de winter is het een streek waar je niet meteen aan denkt voor een sneeuwvakantie, maar dat maakt het juist extra leuk en niet zo ver weg. Er zijn een paar kleine skigebieden voor wie het eenvoudig wil houden. Geen lange wachtrijen, geen massatoerisme. Ook langlaufen en sneeuwschoenwandelen zijn er in de winter populair. En als het gesneeuwd heeft, zijn de bossen echt magisch om te ervaren.
Hier zijn nog wat suggesties die niet aan je verblijf in de Vogezen mogen ontbreken
- Een wandeling rond het Lac de Lispach of Lac des Corbeaux – rustige meren midden in het bos.
- De Route des Crêtes – een autoweg over de bergkam met prachtige uitzichten en veel wandelmogelijkheden.
- Ga lunchen of dineren in een ferme-auberge – dit is een boerenkeuken op hoog niveau, vaak met munsterkaas en spek op het menu. De gerechten zijn er eenvoudig en je vindt ze ook langs de Route des Crêtes
- Maak een roadtrip of fietstocht over de Col de la Schlucht of Col du Bonhomme – bekende bergpassen met prachtige panorama’s.
- Winterwandelen met sneeuwschoenen – zeker rond de Hohneck, waar je zelfs gemzen kunt spotten als je geluk hebt.
De Vogezen zijn misschien niet de eerste plek waar je aan denkt, maar juist daardoor is het een streek om er juist wel eens naar toe te gaan omdat je er de ruimte, rust en natuur nog echt kunt ervaren zonder overspoeld te worden door andere toeristen. Wil je nog meer weten? Lees dan deze blogs, of bestel de Regiogids Noordoost-Frankrijk met veel insidertips over de Vogezen.
Waarom de Champagnestreek een fijne bestemming is.
Allereerst omdat je op 3 à 4 uur rijden van de Nederlands grens al kunt beginnen met genieten in Frankrijk. Je zult ook als snel ervaren dat je er niet alleen wijngaarden vindt, maar ook bossen, heuvels, uitgestekte landerijen en meren. Je kunt er overal wandelen, fietsen of cultuur snuiven in oude steden zoals Reims of bijvoorbeeld Troyes.
Wat leuk is aan deze streek: het voelt echt Frans, zonder drukte. Buiten de steden rij je vooral over rustige wegen door dorpjes waar de tijd lijkt stil te staan. De noordkant van de regio is vooral bekend door de uitgestrekte wijngaarden bij Reims en Épernay waar de champagne van wordt gemaakt. Maar ga je zuidelijker, dan ontdek je een rustiger en groener deel van de Champagne.
Rond Bar-sur-Aube en Bar-sur-Seine vind je smalle dalen met riviertjes, oude bossen en veel kleine wijnboeren die overigens voortreffelijke champagnes en andere wijnen maken. Hier is het minder toeristisch, maar minstens zo mooi. Het landschap is ideaal voor stevige wandelingen of mooie fietstochten, vooral in de herfst. De wijngaarden kleuren dan goudgeel, en het is vaak nog aangenaam weer. Ook het Parc naturel régional de la Forêt d’Orient, in de buurt van de grote meren, is in het najaar op z’n mooist.
Fietsen in de Champagnestreek
Fietsen kan op oude spoorlijnen, langs het Canal de la Marne à l’Aube of gewoon over rustige landwegen. Rond de meren zoals het Lac du Der en Lac d'Oriënt vind je een netwerk van fietspaden, ook geschikt voor kinderen. Bij de meren zijn stranden, bootverhuur en kleine havens. Je kunt er vogels spotten, een kano huren of gewoon wandelen langs het water.
Bij Lac d'Oriënt kunnen avonturiers zelfs een ballonvlucht maken. Daarvoor moet je bij Géraudout zijn. Daar kun je met de Montgolfière du Lac d’Orient een onvergetelijke ballonvaart maken over het Lac d’Orient en de uitgestrekte bossen. Ik moet eerlijkheidshalve bekennen dat ik het niet gedaan heb, want als het mandje 2 meter boven de grond hangt, krijg ik al de kriebels in mijn buik. Maar heb je geen hoogtevrees, dan lijkt mij een tocht met deze luchtballon en de ervaren crew een absolute aanrader. Zeker als in het najaar de bomen en wijngaarden goudgeel kleuren.
De herfst is sowieso een goed moment om de Champagnestreek te bezoeken. De druiven zijn dan geplukt, de rust in de wijngaarden keert terug en de natuur is op z’n kleurrijkst. Geen zomerse drukte, meer maar wel leven in de dorpen en stadjes. En natuurlijk kun je nog steeds overal terecht om een glas champagne bij kleine producenten te proeven die je graag meer vertellen over hun werk.
Wat je verder zeker niet moet doen in de Champagnestreek:
- Wandel door de wijngaarden bij Les Riceys – het enige dorp in de Champagne met drie herkomstbenamingen.
- De grote meren van de Forêt d’Orient – perfect voor wandelen, fietsen en vogels kijken.
- Een roadtrip door de Côte des Bar – de zuidelijke wijnroute, met rustige wegen en mooie vergezichten.
- Bezoek eens een kleinschalige champagneboer – zonder poespas, gewoon iemand die zijn vak verstaat en er trots op is om zijn verhaal te vertellen en zijn wijnen te laten proeven
- De herfstkleuren in de bossen en wijngaarden bij Bar-sur-Seine of in het natuurpark Montagne de Reims – zeker bij zonsopgang of -ondergang een mooi fotomoment.
De Champagnestreek is dus veel meer dan bubbels en grote namen. Het is een streek waar je ruimte, rust en natuur vindt. Dichtbij, maar toch even helemaal weg. In de Regiogids Noordoost-Frankrijk vind je tips voor goede adressen. Meer verhalen op de website lees je hier
De Franse Ardennen een logische keuze voor een dichtbijvakantie?
De Franse Ardennen liggen dichterbij dan veel mensen denken. Vanaf Breda rij je in ongeveer 3,5 uur naar Charleville-Mézières. Dat is net iets verder dan de Belgische Ardennen, maar het voelt meteen een stuk rustiger en Frans. Je hoeft geen tolwegen te nemen, en de route is ontspannen. Daardoor is het een mooie bestemming voor een weekendje weg, maar ook voor een wat langere vakantie.
Wat de Franse Ardennen aantrekkelijk maakt, is vooral de natuur. Je hebt er uitgestrekte bossen, heuvels, rivieren en rustige valleien. De Maas, La Meuse, slingert door het landschap en langs de rivier kun je uren wandelen of fietsen zonder veel verkeer tegen te komen. Er zijn oude jaagpaden en speciaal aangelegde fietsroutes, waaronder de Voie Verte Trans-Ardennes. Deze fietsroute loopt langs de Maas, is grotendeels vlak en dus goed te doen met kinderen of een e-bike.
Wandelaars kunnen in de bossen terecht, bijvoorbeeld in het Massif des Ardennes. Overal zijn wel uitgezette wandelingen te maken. Soms loop je een halve dag zonder iemand tegen te komen. In de bossen zit veel wild dus wie weet kom je oog in oog met herten, te staan zie je veel roofvogels en de sporen van wilde zwijnen. Omdat de streek niet volgebouwd is, kom je vooral kleine dorpen tegen waar het leven langzaam voortkabbelt. Ideaal dus voor wie even wil onthaasten.
Wat is een topperiode om naar de Franse Ardennen te gaan?
De beste tijd om naar de Franse Ardennen te gaan is van mei tot oktober. In het voorjaar is alles frisgroen en bloeiend. In de zomer heb je lange dagen en vaak aangename temperaturen, zeker in de bossen. En in de herfst kleuren de bossen tot de mooiste kleuren. Dan is het er vaak rustig en kun je volop wandelen zonder tegen drukte aan te lopen. Ook fijn: het eten in de Franse Ardennen is er eerlijk en stevig, met veel streekproducten. Denk aan wild, forel en lokaal gebrouwen bier. En wie van simpel kamperen of kleinschalige accommodaties houdt, zit hier goed. Veel plek, weinig massa en dus veel kans op iets leuks als je op de bonnefooi gaat.
Wat je absoluut niet mag missen in de Franse Ardennen:
- Een fietstocht over de Voie Verte langs de Maas – autovrij, rustig en met fraaie uitzichten.
- Een wandeling door de bossen van het Parc naturel régional des Ardennes – vooral in de vroege ochtend of avond is het dan puur genieten
- Een bezoek aan een lokale markt in een klein dorp – voor kaas, brood, vleeswaren en gesprekken met locals.
- De kronkelweggetjes door de valleien van de Semoy en de Meuse – perfect voor een rustige roadtrip om nog meer van de streek te ontdekken
- Een eenvoudige lunch bij een dorpscafé met streekgerechten – geen luxe, maar wel goed en smaakvol en een lokaal biertje voor de liefhebbers.
De Franse Ardennen zijn geen bestemming voor wie alles strak gepland wil hebben. Maar juist als je open staat voor spontane ontdekkingen in de natuur, is dit een bestemming die verrast. Dichtbij, eenvoudig en precies goed als je even weg wilt om bij te tanken. Hou je van luxe? Dan zijn er eveneens prachtige accommodaties te vinden en restaurants waar je kunt eten om je vingers bij af te likken. Vergeet ook plaatsen als Charleville-Mézières en Sedan niet te bezoeken. Lees de verhalen op de website of de hoofdstukken in de Regiogids Noordoost-Frankrijk over de Franse Ardennen. Die staan vol met insidertips en verrassende plekjes voor een onvergetelijke tijd in Frankrijk.
