Sauternes, gesprek met een wijnboer

Sauternes en Château d'Yquem

Bladerend door mijn foto's stuitte ik op de foto's bij dit verhaal. Ik moest daarbij meteen terugdenken aan een bijzondere ontmoeting en zocht naar wat aantekeningen in de notities die ik meestal maak. En die krabbels waren genoeg om een onvergetelijke herinnering op te halen en er een blog en een podcast over te maken.

Ik verbleef in 2008 in de wijnstreek bij Caddillac en Loupiac waar ik een gîte had gehuurd in een oude duiventil op het terrein van een wijnboer. In Loupiac en omgeving worden trouwens prima wijnen gemaakt en ook een zoete zoals in Sauternes aan de andere kant van de Garonne. Het is ook een mooie omgeving om te wandelen of te fietsen. Ik had Marian voorgesteld om een roadtrip naar de andere kant van de rivier de Garonne te maken en bij Sauternes te gaan wandelen.

Het was een mooie zonnige dag en wij reden richting Sauternes en het wereldberoemde Chateau d’Yquem. Dit bijzondere wijnchâteau bij Sauternes is fameus vanwege de fantastische wijnen die er vandaan komen maar die voor een gewone sterveling nagenoeg onbetaalbaar zijn geworden. Ik wilde er dan ook niet naar toe om de zoete Sauterneswijn van d'Yquem te proeven maar om er te wandelen door de ruim 102 hectare wijngaarden rond het mooie kasteel. Ik wilde op die manier “proeven” van de “magische sfeer” van Château d'Yquem.

Om je een idee te geven er is ooit een fles uit 1811 van Château d'Yquem geveild voor 117.000 dollar die daarmee de duuste witte wijn ooit zou zijn. En als je een fles van het domein wilt bemachtigen dan ben je gegarandeerd tussen de 300 euro en meer kwijt. Een fles uit topjaren is helemaal onbetaalbaar. Dus als er ooit iemand in je omgeving is die je een glaasje d'Yquem aanbiedt grijp dan die kans met beide handen aan.

Een tweeling en le grand-père van Château Raymond – Lafon

Toen ik niet ver van Château d'Yquem was besloot ik de auto te parkeren op een paar kilometer voor het kasteel zodat ik met Marian een mooie wandeling er naartoe zou kunnen maken. Aan de D116E1 zag ik een kasteeltje en tussen de muur en de weg lag een grasstrook die mij perfect leek om de auto  te parkeren. We stonden voor het, op dat moment voor mij totaal onbekende, Chateau Raymond Lafon.

Op het moment dat wij uitstapten klonken aan de andere kant van de muur twee kinderstemmen die hard roepen Bonjour riepen. Door de spijlen van het hek zagen wij twee kinderen heerlijke spetteren met water en genieten van hun spel in de zon. Vlak erna klonk er nog een Bonjour maar deze keer van een mooie donkere stem van een man die vanuit het huis naar de poort liep en vroeg of wij voor een proeverij kwamen. Ik gaf eerlijk aan dat ik eigenlijk parkeerde om een wandeling door de wijngaarden richting d’Yquem te maken.

De man stak zijn hand uit en stelde zich voor als Pierre Meisler. Hij vertelde trots dat de twee kinderen zijn kleinkinderen waren en niet zomaar kleinkinderen maar een jumeaux, een tweeling dus. Daarna begon de vriendelijke Pierre voluit te kletsen over zijn dochter en twee zoons die nu samen met hem verantwoordelijk voor het domein zijn. Hij vertelde trots dat de familie Meisler het Chateau Raymond-Lafon runt sinds hij het in1972 kocht nadat hij vele jaren als manager van buurman Château d’Yquem had gewerkt, terwijl hij richting het gerenomeerde chateau in de verte wees. Hij had dus een goede leerschool gehad en maakte nu zelf met zijn kinderen prachtige wijnen.

Wijnles in Sauternes bij Château Raymond-Lafon 

Uiteindelijk stonden wij ruim een half uur met elkaar te praten en kreeg ik een lesje wijnmaken als het om Sauternes ging. Zo leerde ik dat de Franse wet voorschrijft dat maximaal drie druivensoorten voor de Sauternes mogen worden gebruikt: sémillion, sauvignon en muscadelle.

Bij Raymond-Lafond gebruiken ze 80% sémillon en 20% sauvignon en daar was Meisler trots op. De druiven voor de wijn van Sauternes worden laat geplukt en daardoor ontstaat de zogenaamde edele rotting  waardoor de druiven veel suikers krijgen en de wijn een zoete smaak die uniek is. Door de druiven zo lang mogelijk te laten rijpen in combinatie met de ligging van de wijngaarden ontstaat de edele rotting. De pluk gaat heel voorzichtig en met de hand en met de lage opbrenst per stok zorgt dat voor een hoge prijs van de wijn. Ook zijn er meerdere plukrondes omdat niet alle druiven tegelijk de juiste rotting hebben. Dat kan variëren van 3 tot wel 10 of meer keren dat er geplukt moet worden.

De consequentie is dat het aantal bruikbare druiven per wijnstok erg laag is. De combinatie met de lage opbrengst, het handwerk en de vraag naar dit soort wijnen maakt dat de prijs hoog is. Een mooi detail is dat ze op het domein het liefst met vrouwelijke plukkers werken omdat die kleinere vingers hebben en voorzichtiger te werk gaan bij het plukken.

De wijngaarden naast Château d'Yquem in Sauternes

De wijngaarden van Chateau Raymond-Lafon liggen pal naast die van Chateau d'Yquem en hebben een oppervlakte van18 hectare en leveren jaarlijks ongeveer 20.000 flessen op. Er is 16 hectare in productie en die heeft een opbrengst van ongeveer 9 hectoliter per hectare.  Als ik het goed heb onthouden dan is de norm in Sauternes dat de opbrengst per hectare ongeveer 25 hectoliter is, terwijl dit bij Raymond-Lafon dus nog geen 10 hectoliter is en dat komt neer op een glas wijn per wijnstok.

De wijn van Château Rayomond Lafon wordt na de pluk uiteindelijk drie jaar op nieuw vaten van  Franse eikenhout gelagerd voordat er gebotteld wordt. Een goede Sauternes kun je rustig 10 tot 100 jaar laten liggen en misschien nog wel langer. Maar of ze dat bij mij uithouden is nog maar de vraag.

Eigenlijk is het wel vreemd dat de flessen van de beroemde buurman 10 tot meer keer duurder zijn dan die van Chateau Raymond-Lafon. Dat zit echt niet alleen in de kwaliteit maar volgens mij ook grotendeels in de gekte van de markt en de marketing. Het wijndomein van de familie Meisler is niet zo beroemd en zoekt ook niet echt de publicitiet. Ook is de website nog echt lekker ouderwets. Men besteedt dus liever alle tijd in het maken van voortreffelijke wijnen en die worden er zeker gemaakt. 

Terwijl wij afscheid van Pierre en de tweeling namen waarschuwde hij mij om de auto goed af te sluiten er er geen waardevolle spullen in achter te laten want er werd in de omgeving nog wel eens een ruitje ingetikt. Maar hij beloofde mij een oogje in het zeil te houden want hij moest toch nog het gras maaien. We spraken ook meteen af dat na terugkomst een proeverij mogelijk was.

Twee laatste tips van de wijnboer bij Sauternes

Toe wij bij de auto onze wandelschoen aantrokken kregen wij de tip om de wijngaarden aan de andere kant van de weg in te lopen en dan richting Château d'Yquem te gaan. Je benadert dan het beroemde wijnkasteel niet van de voorkant maar aan de zijkant en dat geeft een nog mooier beeld van deze historische plek waar in1855 de wijn zelfs in een unieke categorie premier grand cru classé werd geplaatst.

Omdat het domein van de familie Meisler in 1850 werd opgericht door Raymond Lafon was het nog te jong om opgenomen te worden in de classificatie van 1855 voor de Sauterneswijnen. Château Raymond-Lafon is dus een ongekwalificeerd wijndomein maar dat doet niets af aan de kwaliteit. 

Tenslotte kreeg ik nog deze tip: Drink elke dag een klein glaasje goed gekoeld uit de koelkast en probeer het met verschillende gerechtjes. Zet de geopende fles met de kurk erop terug in de koelkast dan blijft ie gewoon een week of langer goed. Je geniet dan een weeklang elke dag van je duurbetaalde fles. Ook kreeg ik nog te horen dat de naam dessertwijn Sauterne tekort doet want een klein gekoeld glaasje is als apéro een echte verrassing lekker op het eind van de middag bij een sappige peer of gewaagd bij oesters. En wat ook heel lekker was volgens Pierre is om Sauternes te drinken bij gegratineerde cocquilles saint-jacques. Later kwam ik er achter dat het recept op hun website staat.

Wil je trouwens eens bij Sauternes gaan proeven? Dan hoef je geen afspraken te maken bij allerlei wijndomeinen maar kun je terecht bij La Maison du Vigneron in het dorp waar je van producenten uit de omgeving kunt proeven en kopen. Maar voor een bijzondere proeverij zou ik proberen om een afspraak te maken bij Château Raymond Lafon. Wie weet heb je het geluk om nog persoonlijk geholpen te worden door Pierre Meisler.

Ik vond dit verhaal te leuk om het je niet te vertellen. Een verkorte versie staat in de Regiogids Zuidwest-Frankrijk.  Laat je met dit handige boek gerust inspireren om eens naar het zuidwesten van Frankrijk te gaan. Hier zijn wat links naar lokale informatie.