Ik heb al vaak over Wijndorp Chablis geschreven en in podcasts mijn tips gegeven waar je lekker kunt eten of voor mijn favoriete adressen om wijn te proeven en te kopen. Deze keer vertel ik je wat ik nog nooit over Chablis heb geschreven of verteld. Je komt er ook achter of een chablis grand cru les Clos van meer dan 20 jaar nog te drinken is.
Wijndorp Chablis is een absolute aanrader
Het wijndorp Chablis ligt helemaal niet zo ver en is qua ligging een topbestemming om er eens een paar dagen tussen uit te knijpen. Dat kan voor een weekend of gewoon een paar dagen door de week. Waarom dat laatste misschien een goed idee is daar kom je verder in dit artikel nog wel achter. Daarnaast kom je meer te weten over de in juni 2023 geopende La Cité des Climats et vins de Bourgogne in Chablis. Een uniek kenniscentrum waar je alles over de wijn van de Bourgogne en Chablis te weten kunt komen.
De monniken van de Abdij van Pontigny hebben een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van de chabliswijnen en hun invloeden zijn in het dorp nog steeds te zien. Maar er zijn nog wel wat historische feitjes op te noemen die een bezoek aan Chablis nog interessanter kunnen maken. Tenslotte is Chablis synoniem aan wijn en dus zal ik je daar ook nog wat over vertellen inclusief een paar tips van de caviste uit Parijs, die inmiddels bekend is van de Frankrijk Binnendoor boeken. Hij trok niet zo lang geleden een bijzondere fles uit Chablis van meer dan 20 jaar open, maar daarover straks ook meer. Lees dus gerust verder en laat je verrassen. Wie weet is je eerst volgende trip naar Frankrijk dankzij dit artikel wel naar wijndorp Chablis.
Chablis ligt op circa 500 kilometer van Maastricht.
Als je naar de foto bij dit artikel kijkt, krijg je de indruk dat wijndorp Chablis aan de Route Nationale 65 (N65) ligt. Dat was vroeger zo maar sinds 2005 is het grootste stuk van de Route Nationale omgedoopt tot D 965 en die weg loopt tegenwoordig buiten het dorp om richting Auxerre als je van de kant van Tonnere komt. Het paaltje van de N65 staat nog wel in het dorp maar daar is de doorgaande weg de D235 en die heet er de Route d'Auxerre.
Als je vanuit Chablis naar de leuke stad Auxerre rijdt wordt de D 965 overigens na de afrit 20 van de autoroute A6 wel weer N65 en die kun je tot aan de Loire blijven volgen. Maar als je dus van de kant van Parijs over de A6 naar Chablis rijdt dan moet je bij Auxerre de tolweg verlaten. Kom je van de kant van Maastricht? Dan is er een fantastische route binnendoor van ongeveer 500 kilometer. Deze route staat in de Regiogids Bourgogne (vanaf 2-11-2023 verkrijgbaar).
Kom je via Breda dan is de snelste route via Reims (A26) en dan rij je ongeveer 525 kilometer. Vanaf Antwerpen is het ongeveer 465 kilometer via dezelfde route. Je hebt dus eigenlijk geen excuus om niet naar Chablis te gaan. Ik woon zelf vlak bij Maastricht en het liefst vertrek ik dan tussen zes en zeven uur in de ochtend. Waarom zo vroeg? Als je via de autoroute gaat kun je met een uurtje of vijf tussen de middag al aan de lunch met je eerste glas chablis zitten. En in het centrum van het dorp zijn genoeg leuke restaurants voor een heerlijke en betaalbare lunch. Lees mijn andere blogs over Chablis maar eens wat mijn favorieten zijn of sla mijn boeken er maar eens op na.
Saint-Martin en de historie van wijndorp Chablis
De geschiedenis van Chablis gaat terug tot de oudheid, toen de Romeinen de regio koloniseerden en wijnstokken begonnen te verbouwen op de vruchtbare gronden in deze streek. In de achtste eeuw had de toenmalige bisschop van Tours een aanzienlijke invloed op de regio. En een belangrijke heilige voor de religieuzen in de Loirevallei was de in 397 overleden Sint Maarten. Hij werd een van de meest gerespecteerde religieuze figuren en stond bekend om zijn onbaatzuchtigheid en toewijding aan de armen. Op 11 november van dat jaar werd hij in Tours begraven.
Sint Maarten doet mij ook aan mijn vroege jeugd terugdenken toen ik met een lampion langs de deuren in Zaandijk ging en een flinke zak met snoep kon verzamelen. Toen ik Marian leerde kennen en naar Stein in Zuid-Limburg verhuisde bleek Sint Maarten in het gemeentewapen te staan en is de oudste kerk van het dorp de Sint Martinuskerk. En Sint Maarten heeft ook een oude band met het door mij zo geliefde wijndorp Chablis. Je zou bijna zeggen toeval bestaat niet maar het wordt nog gekker of leuker.
De monniken van de abdij van Pontigny
Toen onze zoon jaren geleden naar Chablis verhuisde werkte hij ondermeer voor het gerenommeerde wijnbedrijf Domaine Laroche. De boetiek ligt aan de Route d'Auxerre (dus de oude N65) maar de kantoren zitten op een andere plek in het dorp. Om precies te zijn aan de Rue Louis Bro die je vanaf het plein in het centrum kunt zien liggen achter de poort die je rechts kunt zien naast het restaurant Au Vrai Chablis (kun je prima lokale gerechten eten). Als je door de poort loopt kom je in de Rue Louis Bro en iets verderop ligt rechts l'Obédiencerie en dat fraai bewaard gebleven gebouw is nauw verbonden met de geschiedenis van Chablis. Saint-Martin (Sint Maarten) verbleef tot zijn dood in de Loirevallei. Na zijn dood werden zijn relikwieën bewaaard in het klooster van Tours. Toen vijf eeuwen later de Vikingen de Loirevallei onveilig maakten besloten de monniken van Tours de relikwieën van Saint-Martin naar Chablis te verplaatsen waar de monniken van Pontigny inmiddels een dependance hadden van de imposante Abdij van Pontigny. l'Obédiencerie is daar een overblijfsel van en in de wijnkelders is nog de nis te zien waar de resten van Saint-Martin bewaard werden tot de kust weer veilig was.
Een wijnpers uit de 13e eeuw
Daarna was dit historische pand de plek waar de monniken van Pontigny van de druiven rond het dorp kwalitatief goede wijnen wisten te maken en ontdekten zij ook de kracht van de bijzondere ondergrond die tot de dag van vandaag de chabliswijnen het specifieke karakter van de chardonnaydruif geeft.
Chablis wordt wel eens oesterwater genoemd en is een perfecte combinatie met vis en schelpdieren. Bij Chablis is de rotsachtige grond een overblijfsel van wat ooit een zee is geweest en ik ben er tijdens een wandeling weleens op een grote fossiele schelp gestuit. Je kunt deze fossielen nog steeds vinden als je goed kijkt tijdens een wandeling door de wijngaarden. Omdat de ondergrond zo kalkrijk is zuigen de wortels van de druivenstruiken zich vol met mineralen die de wijn uit Chablis de specieke smaal geven
Wijnproeverij en rondleiding in een historisch pand
Als je bij Domaine Laroche wijn gaat proeven dan is hun Chablis Saint-Martin altijd ongelooflijk goed. Na dit verhaal begrijp je misschien ook waarom ze hun "gewone" chablis Saint-Martin noemen. Als je bij Laroche gaat proeven dan is het een aanrader om dit met een rondleiding te doen. Dat is niet gratis maar je komt dan in de unieke kelders van de l'Obédiencerie en je kunt ook meteen de enorme wijnpers uit de dertiende eeuw zien. De kelders stammen nog uit de periode van de 9e tot de 13e eeuw.
Met een proeverij kun je dit moois allemaal zien en de voortreffelijke wijnen van Laroche proeven. Een rondleiding moet je via deze website vooraf reserveren maar het is zeker de moeite waard. Je ziet dan ook de wijnpers die met mankracht bedient wordt en nog altijd één keer per jaar in feestelijk gebruikt wordt als de vendange, de druivenpluk, is afgerond. Er zijn bewijzen gevonden dat de pers in 1216 al voor het persen van de druiven dienst deed.
L'Obédiencerie was van de 15e tot en met de 17e eeuw de belangrijkste plek voor de wijnbouw in Chablis en in die tijd waren er al diverse premiers crus. Deze historische plek moet je dus eigenlijk echt bezocht hebben als je in Chablis bent.
Is de wijn uit Chablis altijd goed en drinkbaar?
De druiven bij het wijndorp Chablis zijn van het ras chardonnay waar dus al eeuwen een bijzondere wijn van wordt gemaakt. Zoals eerder al vemeld smaakt de chardonnay uit Chablis heel anders dan de chardonnay uit andere delen van Frankrijk en de wereld. Dat komt door de bijzondere ondergrond. Maar chabliswijnen zijn niet altijd zo populair geweest. Dat is vooral te danken aan de Amerikanen die in de jaren zestig van de vorige eeuw de chardonnay uit wijndorp Chablis begonnen te ontdekken. Daarna ging het hard met de bekendheid en wisten de wijnboeren met een goede marketing hun dorp en wijn goed te promoten. Maar met goede marketing ben je er niet want ook de kwaliteit moet dik in orde zijn.
Vele jaren geleden las ik eens een artikel van een wijnboer uit de Bordeauxstreek die beweerde dat wijn uit Chablis niet te drinken was en dat wijnboeren er de wijn verdunden met water om aan de vraag te voldoen. Ook kon je volgens hem de chabliswijn niet langer dan een jaar of vijf bewaren. Vermoedelijk was hij jaloers want dat verhaal is nooit bevestigd. Overal zijn fraudeurs en het zal misschien in het verre verleden wel eens gebeurd zijn maar neem maar van mij aan dat het verhaal niet klopt. In elk geval tegenwoordig niet want de controles zijn streng en vooral de kleinere wijnboeren in de streek moeten met elkaar concurreren en dat kan alleen als ze zorgen voor een goede kwaliteit.
Chablis grand cru les Clos 2002
In de Frankrijk Binnendoor Regiogids Bourgogne staan tips voor kleinschalige wijndomeinen waar je voortreffelijke wijn kunt proeven en kopen. Toen ik trouwens in de zomer van 2023 dit boek aan het schrijven was opende onze zoon een grand cru les Clos 2002 van domaine William Fèvre die geweldig was. Typisch Chablis, complex en verfijnd was zijn commentaar. Dus na 21 jaar was deze grand cru nog uitstekend te drinken. Maar dat geldt ook voor de gewone chabliswijnen. Ik heb al vaker een fles chablis van een jaar of 6 à 7 geopend die nog voortreffelijk was. Wat ik wel altijd heb onthouden was dat je een fles chablis die na de druivenpluk uit bijvoorbeeld 2022 pas goed op dronk is tijdens de kerst een jaar later dus in dit voorbeeld 2023. Kortom een goede chablis kun je rustig laten liggen. Als je eens ergens gaat proeven vraag dan altijd wanneer de wijn op dronk is en hoe lang je deze kunt laten liggen.
Wijngaarden, Jeanne d'Arc en de Tour Noël
Buiten het wijndorp Chablis raak je al gauw verzeild in de wijngaarden. Een aanrader is een wandeling door de grand cru wijngaarden want daar heb je een fraai uitzicht op de omgeving en het dorp. Daar zie je dan ook dominant de kerk van Chablis boven het dorp uitsteken. La collégiale St-Martin de Chablis, daar heb je Sint Maarten weer, staat in het hart van het dorp en in 1220 werd deze deels herbouwd. De muren van de kerk stammen zelfs nog uit 1160 en in de loop der tijden hebben renovaties nauwelijks het karakter van de kerk beinvloed. Alleen de toren met de spits stamt uit 1852 en is vijftig meter hoog. Op de kerkdeur kun je tal van hoefijzers zien die zouden zijn achtergelaten door pelgrims.
Chablis is naast wijndorp ook een halteplaats voor pelgrims naar Santiago de Compostella in Spanje en in de middeleeuwen stopten er ook ruiters die onderweg waren want Saint-Martin zou in de periode ook de patroonheilige van ruiters zijn geweest. Misschien stamt ook uit die tijd de anekdote dat Jeanne d'Arc in Chablis is geweest toen zij onderweg naar Reims was. In het dorp gaat zelfs het verhaal dat één van de hoefijzers op de deur van de kerk van haar paard zou zijn.
Als Jeanne inderdaad in Chablis is geweest dan zou het zo maar kunnen dat zij het toen ommuurde dorp via de Porte Noël is binnengekomen. Het is de enige nog overgebleven toegang tot Chablis die geflankeerd wordt door twee fraaie torens. Overigens heeft de naam Noël niets te maken met kerstmis zoals dat in het Frans wordt genoemd maar is afkomstig van Jehan Noël die meester metselaar was en zijn naam aan deze torens gaf die overigens tussen 1775 en 1778 herbouwd werden. Oorspronkelijk hoorden ze bij de indrukwekkende omwalling van het dorp met 29 torens en diverse toegangspoorten. Op sommige plekken kun je de restanten in het dorp nog zien.
La Cité des Climats et vins de Bourgogne
Sinds juni 2023 kun je in Chablis terecht in een uniek centrum waar je alles te weten kunt komen over de wijnen van Chablis en de Bourgogne. La Cité des Climats et vins de Bourgogne ligt iets buiten het centrum. Als je door de eerder genoemde Porte Noël loopt ga je rechtdoor. In deze straat vind je trouwens links en rechts diverse proeflokalen, bijvoorbeeld van William Fèvre, een van de beste domeinen in Chablis.
Een paar honderd meter verderop kom je dan vanzelf bij La Cité des Climats et vins de Bourgogne. Het is gevestigd in oude gebouwen van de voormalige dependance van de Abdij van Pontigny. Tijdens je bezoek kom je ook in de oude, gerenoveerde middeleeuwse kelder van Petit Pontigny zoals het in de volksmond in Chablis wordt genoemd. Dit unieke centrum laat je op een fraaie en interactieve manier kennismaken met alle facetten van de wijnbouw bij Chablis maar ook in andere delen van de Bourgogne.
Als je Chablis gaat bezoeken dan zou ik beginnen om hier eerst naar toe te gaan. Daarna kun je gewapend met een hoop extra kennis bij lokale domeinen of proeflokalen je opgedane ervaringen in de praktijk brengen en lekker gaan proeven. Je komt dan ook beslagen ten ijs in je gesprekken met de wijnboeren en -boerinnen die overigens tegenwoordig ook gewoon in het Engels met je kunnen praten. Spreek je Frans? Ook al is het beperkt? Probeer het dan in het Frans, ze zullen het echt waarderen en wie weet krijg je er wat extra's voor terug.
Meer tips over wijndorp Chablis
Hierna vind je nog wat handige links die van pas kunnen komen als je naar Chablis gaat. In mijn nieuwe boek over de Bourgogne staan naast adressen voor goede wijnboeren ook mijn favoriete restaurants in Chablis en dat zijn er nog al wat. Waar je wel rekening mee moet houden is dat veel restaurants zondagavond zijn gesloten. Als je voor de wijn naar Chablis gaat en je kunt bijvoorbeeld door de week dan is dat zeker een aanrader. Bijkomend voordeel is dat het er dan ook minder druk is.
Nog meer tips over Chablis en de Bourgogne? In de Regiogids Bourgogne vind je de tips van een van de beste wijnadviseurs in Frankrijk voor acht heel goede wijndomeinen in Chablis en de omliggende wijndorpen. In dit bijzondere boek staan ook fraaie roadtrips en fietstochten in de omgeving van Chablis maar ook bij de wijngaarden van de Côte-d'Or en Saône-et-Loire. Bij elke wijnstreek in het boek staan ook goede kleinschalige wijndomeinen waar fantastische wijnen te koop zijn. De selectie van de caviste in Parijs is gebaseerd op zijn eigen ervaringen en de inkoop voor hun wijnwinkel in Parijs. Het zijn stuk voor stuk gepassioneerde wijnmakers die een bezoek waard zijn. Verder staan er in het boek handige tips voor restaurants in Chablis.
